3 วาระ ในวิปากปัจจัย มี 1 วาระ ในอินทริยปัจจัย มี 2 วาระ ในมัคค-
ปัจจัย มี 2 วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี 3 วาระ ในอัตถิปัจจัย มี 3 วาระ
ในนัตถิปัจจัย มี 5 วาระ ในวิคตปัจจัย มี 5 วาระ ในอวิคตปัจจัย มี 3
วาระ.

ปัจจนียนัย

การยกปัจจัยในปัจจนียะ

[16] 1. เหตุธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็น
กุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ
สหชาตปัจจัย เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.
2. เหตุธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็น
อกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ
อุปนิสสยปัจจัย.
3. เหตุธรรมที่เป็นกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็น
อัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ
อุปนิสสยปัจจัย.
4. เหตุธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็น
อกุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ
สหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย.
5. เหตุธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็น
กุศล ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของ
อุปนิสสยปัจจัย.

6. เหตุธรรมที่เป็นอกุศล เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรมที่เป็น
อัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจ
ของอุปนิสสยปัจจัย.
7. เหตุธรรมที่เป็นอัพยากตะ เป็นปัจจัยแก่เหตุธรรม
ที่เป็นอัพยากตะ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วย
อำนาจของสหชาตปัจจัย, เป็นปัจจัย ด้วยอำนาจของอุปนิสสยปัจจัย
มี 3 วาระ.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[17] ในนเหตุปัจจัย มี 9 วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี 9 วาระ
ฯลฯ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[18] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี 3 วาระ... ฯลฯ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[19] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี 9 วาระ... ฯลฯ
อนุโลมนัยก็ดี ปัจจนียนัยก็ดี อนุโลมปัจจนียนัยก็ดี ปัจจนียานุโลม-
นัยก็ดี แห่งปัญหาวาระ ในกุสลติกะ ท่านนับไว้อย่างไร พึงนับอย่างนั้น.